Câu hỏi:  Xin chào BS, tôi đi kiểm tra siêu âm, tình cờ phát hiện có sỏi túi mật, song bản thân không có triệu chứng gì. Xin hướng dẫn cho biết về bệnh lý này. Xin cảm ơn BS. 

Sỏi mật là kết tinh của dịch tiêu hóa và có thể hình thành trong túi mật của bạn. Túi mật là một cơ quan nhỏ ở phía bụng bên phải và nằm dưới gan. Túi mật chứa dịch tiêu hóa được gọi là dịch mật tiết vào ruột non giúp tiêu hóa thức ăn.

Sỏi túi mật có thể có kích thước chỉ như một hạt cát hoặc lớn như một quả bóng golf. Một hay nhiều sỏi có thể xuất hiện cùng một lúc trong cơ thể người bệnh.

Những bệnh nhân gặp nhiều triệu chứng khi bị sỏi túi mật thường  phải điều trị cắt bỏ túi mật. Thường thì, sỏi túi mật không có dấu hiệu và triệu chứng gì có thể không cần điều trị.

Triệu chứng:

Như ta đã biết sỏi túi mật mật có thể không gây ra triệu chứng. Nếu sỏi túi mật làm tắc nghẽn ống dẫn mật, người bệnh có thể có các triệu chứng sau đây:

• Cơn đau đột ngột, tăng nhanh ở phần trên bên phải của bụng.
• Cơn đau tăng nhanh và đột ngột ở giữa bụng và ngay dưới sương ức
• Đau lưng ở giữa xương bả vai
• Đau ở vai phải
• Buồn nôn hoặc nôn

Đau do sỏi mật thường kéo dài từ vài phút đến vài giờ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ:

Hãy tìm đến sự giúp đỡ và đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu các dấu hiệu triệu chứng của bạn tiến triển nghiêm trọng chẳng hạn như:

• Đau bụng dữ dội đến mức không thể ngồi yên hay tìm tư thế thoải mái
• Vàng da, vàng mắt
• Sốt cao, ớn lạnh

Nguyên nhân:

Các bác sĩ cho rằng nguyên nhân đẫn đến sỏi túi mật do:

Mật của bạn chứa quá nhiều cholesterol: Thông thường, dịch mật hóa chứa chất để hòa tan cholesterol được đào thải qua gan. Nhưng nếu lượng cholesterol nhiều hơn mật có thể hòa tan, lượng cholesterol dư thừa có thể hình hành sỏi.

Mật của bạn chứa quá nhiều bilirubin: Bilirubin được thải ra khi cơ thể phá vỡ các tế bào hồng cầu (hemoglobin). Một số tình trạng làm gan tiết nhiều bilirubin hơn mức bình thường gồm có xơ gan, nhiễm trùng đường mật và các rối loạn về máu. Lượng bilirubin dư thừa có thể dẫn đến sỏi mật.

Túi mật của bạn thực tế không trống rống: Nếu túi mật không rỗng hoàn toàn, hoặc thường xuyên đầy dịch, mật sẽ cô đặc lại và góp phần hình thành sỏi.

Các yếu tố nguy cơ:

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ sỏi túi mật bao gồm:

• Là nữ
• Người từ 40 tuổi trở lên
• Thừa cân, béo phì
• Ít vận động
• Có thai
• Ăn nhiều chất béo, nhiều cholesterol, ít chất xơ
• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh sỏi túi mật
• Tiểu đường
• Một số bệnh rối loạn về máu
• Giảm cân quá nhanh
• Dùng thuốc có chứa estrogen, chẳng hạn như thuốc tránh thai hoặc thuốc điều trị bằng hormone
• Bị bệnh gan

Biến chứng:

Viêm túi mật: Sỏi mật gây tắc ống ở cổ túi mật có thể gây viêm túi mật. Người bệnh sẽ cảm thấy đau nhiều và sốt cao.

Tắc ống dẫn mật: Sỏi có thể chặn các ống dẫn mật từ túi mật hoặc gan đến ruột non. Nhiễm trùng có thể gây đau đớn dữ dội, vàng da.

Tắc ống tụy: Ống tụy là ống dẫn nối từ tuyến tụy đến ống mật chủ cung cấp chất dịch tụy, hỗ trợ tiêu hóa. Tắc ống tụy có thể dẫn đến viêm tụy và đau bụng dữ dội liên tục và thường phải nhập viện điều tri.

Ung thư túi mật: Những người có tiền sử sỏi mật có nguy cơ mắc ung thư túi mật. Ung thư túi mật thường là rất hiếm, vì vậy mặc dù các nguy cơ dẫn đến ung thư tăng cao, khả năng ung thư túi mật vẫn là rất nhỏ.

Phòng ngừa:

Hãy thực hiện để phòng ngừa bệnh sỏi túi mật:

Ăn đúng bữa, không nên bỏ bữa, nhịn ăn, hãy ăn đúng bữa hàng ngày của bạn.

Giảm cân một cách từ từ. Đặt mục tiêu khoa học cho việc giảm cân của bạn

Ăn nhiều các thực phẩm có chất xơ trong chế độ ăn uống như hoa quả, rau và ngũ cốc

Duy trì cân nặng khỏe mạnh. Béo phì và thừa cân làm tăng nguy cơ sỏi mật. Làm việc để đạt được trọng lượng cơ thể khỏe mạnh bằng cách giảm số lượng calo ăn vào và tăng lượng hoạt động thể chất. Và hãy duy cơ thể của bạn bằng cách tiếp tục chế độ ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục, thể thao.

By Mayo Clinic Staff