Câu hỏi: Xin bác sỹ cho biết các tác động ảnh hưởng của việc hút thuốc lá với bệnh lý gan?

Giải đáp: Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh lý có thể dự phòng được và làm tử vong khoảng 480.000 trường hợp hàng năm tại Hoa Kỳ, tương đương với 1/5 số ca hút thuốc lá. Những tác động xấu của hút thuốc lá đối với phổi và tim mạch là đã rõ ràng. Những tác động khi hút thuốc ảnh hưởng đến gan qua 3 cơ chế riêng biệt là gây độc, giảm miễn dịch và gây ung thư.

1. Độc: cả trực tiếp và gián tiếp - độc hại trực tiếp gây căng thẳng oxy hoá do các chất trong thuốc lá có tính gây độc tế bào làm kích hoạt các tế bào hình sao dẫn đến xơ hoá. Một trong những chất độc gián tiếp do hút thuốc lá gây lên là bệnh đa hồng cầu thứ phát. Tăng carboxyhemoglobin làm giảm khả năng vận chuyển oxy của các mô, dẫn đến tăng khối lượng hồng cầu, làm tăng lượng sắt dị hoá. Chất này được quét bởi các đại thực bào và tích tụ trong tế bào gan dẫn đến tổn thương gan do quá trình thúc đẩy oxy hoá.

2. Giảm miễn dịch và gây ung thư: Hút thuốc lá có chất Nicotine trong thuốc lá gây ức chế sự tăng sinh và biệt hoá tế bào Lympho dẫn đến ức chế sự hình thành kháng thể, gây độc tế bào làm giảm khả năng miễn dịch tự nhiên của tế bào. Vì vậy hút thuốc thúc đẩy sự tiến triển của xơ gan mạn tính. Khi hút thuốc làm tăng các Cytokine tiền viêm dẫn đến tổn thương tế bào gan. Hút thuốc làm đẩy nhanh quá trình phát triển ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) ở bệnh nhân có viêm gan vi rút B hoặc C mạn tính. Hút thuốc là nguyên nhân gây bệnh ung thư cao gấp nhiều lần vì trong thuốc lá có các chất gây ung thư được tìm thấy như: hydrocacbon, nitrosamine, hắc ín, vinyl clorua. aminobiphenyl - là các chất đã được chứng minh làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gan.

3. Hút thuốc lá gây ảnh hưởng xấu đến chức năng phổi, tăng hạn chế về thể chất và ngăn cản việc ghép gan. Nếu bệnh nhân ghép gan hút thuốc lá sẽ có những kết quả bất lợi là tăng nguy cơ ác tính mới, biến chứng mạch máu dẫn đến tử vong do mất chức năng gan ghép.

Bệnh dịch Coronavirus - 2019 là một ví dụ điển hình về sự tác động lẫn nhau phức tạp giữa phổi và gan, trong đó hút thuốc lá là tác động tiêu cực quan trọng dẫn đến nhiều bệnh lý gan. Vì vậy cai thuốc lá một việc ưu tiên hàng đầu của bệnh nhân. Sẽ cần thêm những nghiên cứu về tác động tiêu cực của thuốc lá đối với bệnh gan. Tuy nhiên có thể thấy rõ nhiều tác động xấu của việc hút thuốc lá đã gây ra nhiều bệnh lý gan nặng.