Gia đình em có người mắc bệnh lý gan mật, bác sĩ cho em hỏi có cần lưu ý gì trong chế độ ăn uống không ạ? Xin cám ơn bác  sĩ!

Gan là một cơ quan lớn của cơ thể có nhiều chức năng quan trọng như: chuyển hoá các chất dinh dưỡng, tiết ra mật, ngăn chặn các chất độc... Các chức năng trên bị ảnh hưởng khi tế bào gan bị tổn thương, cũng như chế độ dinh dưỡng không hợp lý.

Các biểu hiện thường gặp trong bệnh gan mật:

+ Sốt.

+ Mệt mỏi.

+ Chán ăn.

+ Vàng da. 

+ Nước tiểu vàng sẫm.

+ Đầy hơi , đau bụng.

+ Buồn nôn, nôn.

+ Gan to hoặc không to.

+ Cổ trướng, phù, xuất huyết.

Nguyên tắc dinh dưỡng trong bệnh gan mật:

1. Phải giảm bớt mỡ trong chế độ ăn:

Khi tế bào gan bị tổn thương thì lập tức trong bào tương của nó sinh ra những giọt mỡ có thể bóp nghẹt hạt nhân của tế bào và giết chết tế bào. Đó là hiện tượng thoái hoá mỡ của gan.

Vì vậy chế độ ăn có nhiều lipid phải loại trừ ngay.

2. Tăng glucid:

Bình thường, một phần glucid của chế độ ăn được dự trữ trong gan dưới dạng glycogen, chức năng chuyển hoá dự trữ glycogen rất quan trọng vì nó làm cho gan đảm nhiệm được vai trò giải độc, chống xâm nhập của các chất độc từ bên ngoài vào và những chất độc từ cơ thể gây ra. Khi gan bị tổn thương thì glycogen trong gan bị giảm đi, do đó chế độ ăn cần phải có nhiều glucid để tạo ra nhiều glycogen.

Thực tế người ta cũng đã chứng minh: lipid và glycogen là hai chất có tỷ lệ trái ngược nhau trong gan, chất này nhiều thì chất kia sẽ ít đi. Vậy chế độ ăn nhiều glucid không những cung cấp glycogen cho gan mà còn làm chậm sự xâm nhập lipid vào gan.

3. Tăng protein:

- Sự tái tạo tế bào gan cần phải có nhiều protein.

- Sự thoái hoá mỡ của gan có thể sinh ra bởi một chế độ ăn nhiều lipid hoặc chế độ ăn ít protein. Chế độ ăn tăng protein có thể giúp gan chống ngộ độc do asen, clorofoc, tetraclorua cacbon.

- Người ta đã chứng minh chất cholin methionin có thể chống lại sự xâm nhập mỡ vào gan (gây ra bởi các chế độ ăn ít protein).

- Methionin là một acid amin cần thiết, nó giúp cho tổng hợp cholin.

- Methionin và cholin được gọi là các chất tiêu mỡ vì nó có tác dụng chuyển các chất lipid từ gan đến các kho dự trữ mỡ ở dưới da. Không có những chất này thì mỡ sẽ tụ lại trong tế bào gan gây thoái hoá mỡ. Ngoài ra 2 chất này còn có khả năng chống độc và được coi là “acid amin bảo vệ gan”.

- Tác dụng của chế độ ăn tăng protein có nhiều methionin của sữa trong các bệnh gan được nhiều tác giả tán thành và công nhận có hiệu quả.

 Ngoài ra gan còn có chức năng quan trọng trong sự đồng hoá các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K, nếu chức năng gan bị suy thì cơ thể biểu hiện các triệu chứng thiếu vitamin, ví dụ: thiếu vitamin K sẽ rối loạn đông máu (vì gan không tạo ra được prothrombin).

Người ta đã tạo được bệnh xơ gan trên súc vật bởi một chế độ ăn thiếu vitamin nhóm B (gan có chức năng chống độc nhờ vitamin nhóm B).

Vì vậy cần phải có chế độ ăn hợp lý để ngăn chặn và làm thoái lui bệnh gan mật.